Yağan Kar Sonrası Fındık Fiyatları Hareketlendi!
Son dönemde yaşanan zirai don ve kar yağışı, fındık fiyatlarını yukarı çekse de Türkiye’deki üreticinin kazancına yansımıyor. Yüksek kesimlerde fındığın kilosu 155 liraya kadar çıksa da, uluslararası piyasalarda Türk fındığı ile yabancı firmaların kârı arasındaki uçurum dikkat çekiyor.
Ferrero’nun Piyasa Hakimiyeti ve Üreticinin Çilesi
Türkiye, dünya fındık üretiminin %70’ini karşılamasına rağmen fiyat belirlemede söz sahibi olamıyor. İtalyan devi Ferrero, piyasayı kontrol ederek üreticiyi adeta köleleştiriyor. Devletle yaptığı “centilmenlik anlaşması”na uymayan firma, fındık bahçelerinde verim artışı adı altında yaptığı danışmanlık hizmetleriyle üreticiyi kendine bağımlı hale getiriyor.
Çarpıcı Rakamlar:
İtalya’da 2024 kabuklu fındık fiyatları 7,60-8,30 avro (312-341 TL) aralığında seyrederken, Türkiye’de üretici 125-130 TL’ye satmak zorunda kalıyor.
ABD’de 2025 yılı toptan fındık fiyatı 6,22 $ (236 TL) olarak açıklandı. Türkiye’de ise fiyatların yarısı kadar!
Şehirlere Göre Güncel Fındık Fiyatları
Fındık borsalarında son 15 saatte kaydedilen ortalama fiyatlar şöyle:
| Şehir | Sivri (₺) | Levant (₺) | Giresun (₺) |
|---|---|---|---|
| Akçakoca | 128,63 | 130,25 | 132,38 |
| Alaplı | 128,63 | 130,00 | 132,50 |
| Bafra | 129,00 | 130,25 | 132,75 |
| Bartın | 128,25 | 130,13 | 132,00 |
| Çarşamba | 129,00 | 130,75 | 133,00 |
| Düzce | 128,63 | 131,13 | 133,25 |
| Fatsa | 129,13 | 131,75 | 134,00 |
| Giresun | 128,88 | 132,50 | 135,50 |
| Kocaeli | 128,63 | 130,75 | 132,50 |
| Ordu | 129,00 | 131,88 | 134,00 |
| Sakarya | 128,88 | 131,13 | 133,00 |
| Samsun | 128,75 | 131,00 | 133,25 |
| Terme | 128,63 | 131,00 | 133,75 |
| Trabzon | 129,13 | 131,38 | 132,25 |
| Ünye | 129,13 | 131,38 | 133,88 |
| Zonguldak | 129,00 | 130,25 | 132,75 |
Serbest Piyasa mı, Sömürü Düzeni mi?
Fındık Borsaları’nda son durum şu şekilde:
Giresun kalitesi 135,50 TL’ye kadar çıkarken, Terme’de 133,75 TL, Ordu’da 134 TL seviyesinde.
Sivri ve Levant çeşitleri ise ortalama 128-132 TL aralığında alıcı buluyor.
Ancak bu fiyatlar, üreticinin emeğinin karşılığını vermekten uzak. Ferrero ve Rapunzel gibi devler, Karadeniz’deki üreticiyi “verimlilik” adı altında kendi sistemlerine entegre ederken, Türkiye’nin fındık politikasındaki zayıflık uluslararası şirketlere avantaj sağlıyor.
Çözüm Bekleyen Sorular:
Fındıkta milli borsa neden etkisiz?
Ferrero’nun piyasa manipülasyonuna karşı ne yapılacak?
Üretici kooperatifleri neden güçlendirilmiyor?
Artık boş söylemlerin ötesine geçip, fındık üreticisinin hak ettiği değeri kazanması için somut adımlar atılmalı. Aksi takdirde, dünya fındık pazarının efendisi olmamıza rağmen, kendi topraklarımızda ekonomik olarak kaybetmeye devam edeceğiz.
